|
HIRSIZLIK SİGORTASI GENEL
ŞARTLARI
Yürürlük Tarihi: 1 Ağustos 1996
A - Sigortanın Kapsamı
A.l. Sigortanın Konusu
Bu sigorta ile poliçede belirlenen sigortalı yerde
hırsızlık veya hırsızlığa teşebbüsün;
1.1. Kırma, delme, yıkma, devirme ve zorlamayla
girilerek,
1.2. Araç, gereç veya bedeni çeviklik sayesinde
tırmanma veya aşma suretiyle girilerek,
1.3. Kaybolan, çalınan veya haksız yere elde edilen
asıl anahtarla veya anahtar uydurarak veya başka aletler veya şifre yardımıyla
kilit açma suretiyle girilerek,
1.4. Sigortalı yerlere gizlice girip saklanarak veya
kapanarak,
1.5. Öldürme, yaralama, zor ve şiddet kullanma veya
tehditle, yapılması halinde sigortalı kıymetlerde doğrudan meydana gelen maddi
kayıp ve zararlar, teminat altına alınmıştır.
Teminat poliçede belirtilmek şartıyla yukarıda
sıralanan riziko gruplarından sadece biri veya birkaçı için de verilebilir.
A.2. Sigorta Bedelinin
Kapsamı
Sigortalıya ve kendisiyle birlikte sürekli
oturanlara ve çalışanlarına ait sigortalanabilir kıymetler sigorta kapsamı
içindedir.
Sigortalı yerlerde bulunan sigorta konusu kıymetler;
a) Nitelikleri bakımından madde veya gruplara
ayrılmış ise bu madde ve gruplardan herhangi birinin içine giren,
b) Tek bir sigorta bedelinde belirtilmiş ise bu
bedele ilişkin tanımın içine giren,
her şey poliçede ayrıca belirtilmiş olsun olmasın
sonradan edinilmiş olsa dahi sigorta teminatı kapsamı içindedir.
Hırsızlık eylemini gerçekleştirmek amacıyla
sigortalı kıymetlerin bulunduğu yerlere girilmesi veya bu yerlerin açılması
esnasında verilecek tahribat da sigorta teminatı kapsamındadır.
Sigorta sözleşmesine, teminat altına alınacak
kıymetlerin muhafazası için özel hükümler konabilir. Bu takdirde sigortacı,
sözkonusu kıymetlerin sigorta sözleşmesinde öngörülen şekillerde saklanmadığını
ispat etmedikçe tazminat ödemekten kaçınamaz.
A.3. Ek Sözleşme ile Teminat Kapsamına Dahil
Edilebilecek Kıymetler
Aşağıda sayılanlar teminat kapsamı dışındadır. Ancak
sigorta bedellerinin poliçede ayrıca belirtilmesi kaydıyla ek sözleşme ile
teminat kapsamı içine alınabilirler:
3.1. Kürk ve ipek halı ile sanat veya antika değeri
olan tablo, kolleksiyon, heykel, biblo, resim, kitap, gravür, yazı, halı ve
benzerleri,
3.2. Model, kalıp, plan ve kroki, ihtira beratı,
ticari defter ve benzerleri,
3.3. Sigorta sözleşmesine konu olan yerler dahilinde
bulunan kara, deniz ve hava araçları ile bunların yükleri,
3.4. İşyeri ile bağlantısı olmayan vitrinlerde
sergilenen mallar,
3.5. Nakit, hisse senedi, tahvil ve kıymetli kâğıt
ile altın, gümüş ve sair kıymetli maden ile bunlardan mamul eşya, mücevher,
değerli taş, inci ve benzerleri,
3.6. Sigortalıya, kendisiyle birlikte oturanlara ve
çalışanlarına ait olmayıp da sigorta sözleşmesinde gösterilen yerde bulunan
mallar,
3.7. Konutlarda bulunan ve sigorta bedellerinin
toplam sigorta bedelinin aşağıda belirtilen oranları aşan kısımları,
a) Sanat veya antika değeri olan tablo, kolleksiyon,
heykel, biblo, resim, kitap, gravür, yazı, halı ve benzerlerinin sigorta
bedellerinin toplam sigorta bedelinin %5'ini aşan kısmı,
b) Altın, gümüş ve sair kıymetli maden ile bunlardan
mamül eşya, mücevher, değerli taş, inci ve benzerlerinin sigorta bedellerinin
toplam sigorta bedelinin %5'ini aşan kısmı,
c) Aksam ve teferruatları da dahil olmak üzere
bilgisayar, video, video çekicisi, telsiz, televizyon, radyo, pikap, teyp, müzik
seti, fotoğraf makinesi, film makinesi (gösterme veya çekme), dürbün ve
mikroskopların sigorta bedellerinin toplam sigorta bedelinin % 10'unu aşan
kısmı,
d) Kürk ve ipek halıların sigorta bedellerinin
toplam sigorta bedelinin % 10'unu aşan kısmı.
Sigorta sözleşmesine, yukarıdaki fıkraya göre
teminat altına alınacak eşya1arın muhafazası için özel hükümler konabilir. Bu
takdirde sigortacı, sözkonusu eşyaların sigorta söz1eşmesinde öngörülen
şekillerde saklanmadığını ispat etmedikçe tazminat ödemekten kaçınamaz.
A.4. Ek Sözleşme ile Teminat Kapsamına Dahil
Edilebilecek Haller
Aşağıdaki hallerden herhangi birinin varlığını
fırsat bilerek yapılan hırsızlık, yağma ve suçlara teşebbüsten kaynaklanan
zararlar sigorta teminatının dışında olup ancak ek söz1eşme yapılarak teminat
kapsamı içine alınabilirler:
4.1. Sigorta söz1eşmesinde gösterilen yerlerin
içinde ara1ıksız 30 günden fazla kimse bulunmaması,
4.2. Poliçede gösterilen yerlerde bulunan
kıymetlerin, bu yerlerden taşınması ve bu yerlerin dışındaki adreslerde
tutulması,
4.3. Grev, lokavt, kargaşalık ve bunların
gerektirdiği askeri ve inzibati hareketler,
4.4. Yangın, yıldırım, infilak, deprem, yanardağ
püskürmesi, seylap, fırtına, yer kayması, kar ağırlığı,
4.5. Sigortalının hizmetinde bulunan kimselerce
yapılan hırsızlık ve tahribat,
4.6. Kıyafet değiştirerek veya selahiyetli
olmaksızın sıfat takınarak yapılan hırsızlık1ar,
4.7. 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda
belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek
ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler
sonucunda meydana gelen zararlar
A.5. Teminat Dışında Kalan Haller
Aşağıdaki haller sigorta teminatının dışındadır:
5.1. Savaş, istila, düşman hareketleri, iç savaş,
ihtilal, ayaklanma ve askeri hareketlerden yararlanılarak yapılan hırsızlık,
yağma ve bu suçlara teşebbüsten kaynaklanan zararlar,
5.2. Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer
yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara atfedilen sebeplerden
meydana gelen iyonlayıcı radyasyon veya radyo-aktif bulaşma ya da bunların
gerektirdiği askeri ve inzibati tedbirlerden yararlanılarak yapılan, hırsızlık,
yağma ve tahribat (Bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame ettiren
herhangi bir nükleer ayrışım olayını da kapsayacaktır).
5.3. Kamu otoritesi tarafından sigortalı şeyler
üzerinde yapılacak tasarruflardan yararlanılarak yapılan hırsızlık, yağma veya
bu suçlara teşebbüsten kaynaklanan zararlar,
5.4. Sigortalıyla birlikte yaşayan veya birlikte
oturan kimseler tarafından yapılan hırsızlık ve tahribat,
5.5. Hırsızların neden olacağı yangın, infilak ve
dahili su zararları,
5.6. Envanter açıkları.
A.6. Eksik Sigorta
Aksi kararlaştırılmadıkça, poliçede belirtilen
sigorta bedeli sigorta edilen menfaatin hasara uğradığı andaki değerinden düşük
olduğu takdirde, tazminat sigorta bedeli ile sigorta değeri arasındaki orana
göre ödenir.
Sigortalı veya sigorta ettiren, sigorta sözleşmesini
yukarıdaki oran gözönüne alınmaksızın sigorta bedelini aşmayan zararın tamamının
sigortacı tarafından ödeneceği şeklinde değiştirebilir. Sigortalı veya sigorta
ettiren sözleşmeyi bu şekilde değiştirdiğini, rizikonun gerçekleşmesinden önce,
noter protestosu ile sigortacıya bildirdiği takdirde, bildirim gününden sonra
gelen günden itibaren sözleşme hükümleri, kendiliğinden sigortacının sigorta
bedelini aşmayan zararın tamamından sorumlu olacağı şeklinde değiştirilmiş olur.
Sigortalı prim farkını esas primin ödenmesine ilişkin hükümler uyarınca öder.
A.7. Aşkın Sigorta
Sigorta bedeli veya sigortacının zarar dolayısıyla
ödemeyi kararlaştırdığı miktar, sigorta olunan menfaatin değerini aşarsa
sigortanın bu değeri aşan kısmı geçersizdir.
Sigorta süresi içinde haberdar olan sigortacı bu
durumu sigortalıya ihbar eder ve sigorta bedelini ve primin bu aşkın bedele ait
kısmını indirir ve fazlasını sigortalıya iade eder.
A.8. Muafiyet
Sigorta bedelinin belli bir yüzdesine kadar olan
hasarların veya hasarın belli bir yüzdesinin ve/veya miktarının sigortacı
tarafından tazmin edilmeyeceği kararlaştırılabilir.
Bu şekilde belirlenen muafiyet oranları veya
tutarları poliçede belirtilir.
A.9. Sigortanın Başlangıcı ve Sonu
Sigorta, poliçede başlama ve sona erme tarihleri
olarak yazılan tarihlerde aksi kararlaştırılmadıkça, Türkiye saati ile öğleyin
saat 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de sona erer.
B -Hasar ve Tazminat
B.l. Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Sigortalı veya
Sigorta Ettirenin Yükümlülükleri
Sigortalı veya sigorta ettiren, rizikonun
gerçekleşmesi halinde aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür.
1.1. Rizikonun gerçekleştiğini öğrendiği tarihten
itibaren beş iş günü içinde sigortacıya bildirimde bulunmak.
1.2. Rizikonun gerçekleştiğini öğrendiğinde, durumu
derhal yetkili makamlara bildirmek ve çalınanlar arasında kıymetli evrak varsa
dolaşımını ve ödenmesini önlemek için ilgili yerlere derhal başvuruda bulunmak,
1.3. Sigortalı değilmişçesine gerekli koruma
önlemlerini almak ve bu amaçla sigortacı tarafından verilen talimata elinden
geldiği kadar uymak,
1.4. Zorunlu haller dışında, rizikonun gerçekleştiği
yer veya kıymetlerde bir değişiklik yapmamak,
1.5. Sigortacının isteği üzerine rizikonun
gerçekleşmesi nedenlerini ayrıntılı şekilde belirlemeye, zarar miktarı ile
delilleri saptamaya ve rücu hakkının kullanılmasına yararlı, sigorta ettiren
için sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri gecikmeksizin sigortacıya
vermek,
1.6. Zararın tahmini miktarını belirten, yazılı bir
bildirimi makul ve uygun bir süre içinde sigortacıya vermek,
1.7. Tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu
haklarının saptanması için sigortacının veya yetkili kıldığı temsilcilerinin
sigortalı kıymetlerin bulunduğu yerlerde, sigortalı kıymetlerde ve bunlarla
ilgili belgeler üzerinde yapacakları araştırma ve incelemelere izin vermek,
1.8. Sigorta konusu ile ilgili başka sigorta
sözleşmeleri varsa bunları sigortacıya bildirmek.
B.2. Koruma Önlemleri
Sigortalı veya sigorta ettiren, sigorta poliçesiyle
temin olunan rizikoların gerçekleşmesinde zararı önlemeye, azaltmaya ve
hafifletmeye yarayacak önlemleri almakla yükümlüdür. Alınan önlemlere ilişkin
giderler, bu önlemler faydasız kalmış olsa bile, sigortacı tarafından ödenir.
Eksik sigorta varsa, sigortacı bu giderleri sigorta bedeliyle sigorta değeri
arasındaki orana göre öder.
B.3. Zararın Tespiti
Sigortalı kıymetlerin çalınması ya da hırsızlığa
teşebbüs edilmesi sonucunda sigortalı kıymetlerde ve bulunduğu yerde meydana
gelen zararın miktarı taraflar arasında yapılacak anlaşmayla tespit edilir.
Taraflar zarar miktarında anlaşamadıkları takdirde,
zarar miktarının tayini, hakem-bilirkişilerce aşağıdaki esaslara uyulmak
suretiyle saptanır ve sigortacıdan tazminat talep edilmesi veya sigortacının
dava edilmesi halinde zarar miktarıyla ilgili hakem-bilirkişi raporu tazminatın
saptanmasına esas teşkil eder. Şu kadar ki, tek hakem-bilirkişi seçilmiş ise
atandığı tarihten itibaren, diğer hallerde ise üçüncü hakem-bilirkişinin
seçilmesinden itibaren en geç üç ay içerisinde ve her halükarda rizikonun
gerçekleştiği tarihten itibaren altı ay içerisinde raporun tebliğ edilmemesi
halinde taraflar zarar miktarını her türlü delille ispat edebilirler.
Taraflar, uyuşmazlığın çözümü için tek
hakem-bilirkişi seçiminde anlaşamadıkları takdirde, taraflardan her biri kendi
hakem-bilirkişisini seçer ve bu hususu noter eliyle diğer tarafa bildirir.
Taraflarca seçilen hakem-bilirkişiler ilk toplantı tarihinden itibaren yedi gün
içerisinde ve incelemeye geçmeden önce, bir üçüncü hakem-bilirkişi seçerler ve
bunu bir tutanakla saptarlar. Üçüncü hakem-bilirkişi ancak taraflarca seçilen
hakem-bilirkişilerin anlaşamadıkları hususlarda, anlaşamadıkları hadler içinde
kalmak suretiyle, diğer hakem-bilirkişilerle birlikte tek bir rapor halinde
karar vermeye yetkilidir. Hakem-bilirkişi raporu taraflara aynı zamanda tebliğ
edilir.
Taraflardan herhangi biri, diğer tarafça yapılan
tebliğden itibaren 15 gün içinde hakem-bilirkişisini seçmez yahut taraflarca
seçilen hakem-bilirkişiler üçüncü hakem-bilirkişinin seçimi konusunda yedi gün
içinde anlaşamazlarsa, üçüncü hakem-bilirkişi taraflardan birinin isteği üzerine
hasar yerindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili mahkeme tarafından uzman
kişiler arasından seçilir.
Hakem-bilirkişilere, uzmanlıklarının yeterli
olmadığı nedeniyle itiraz olunabilir. Hakem-bilirkişinin kimliğinin
öğrenilmesinden sonra yedi gün içerisinde kullanılmayan itiraz hakkı düşer.
Hakem-bilirkişi ölür, görevden çekilir veya
reddedilir ise, yerine aynı usule göre yenisi seçilir ve göreve kaldığı yerden
devam olunur.
Hakem-bilirkişiler, zarar miktarının saptanması
konusunda gerekli görecekleri deliller ile sigortalı şeylerin rizikonun
gerçekleşmesi sırasındaki değerini saptamaya yarayacak kayıt ve belgeleri
isteyebilir ve hasar yerinde incelemede bulunabilirler.
Hakem-bilirkişilerin veya üçüncü hakem-bilirkişinin
zarar miktarı konusunda verecekleri karar kesindir, tarafları bağlar.
Hakem-bilirkişi kararlarına ancak tespit edilen
zarar miktarının, gerçek durumdan önemli şekilde farklı olduğu anlaşılır ise
itiraz edilebilir ve bunların iptali, kararın tebliğ tarihinden itibaren yedi
gün içinde rizikonun gerçekleştiği yerdeki ticaret davalarına bakmaya yetkili
mahkemeden istenebilir.
Taraflar kendi seçtikleri hakem-bilirkişilerin ücret
ve masraflarını öderler. Tek hakem-bilirkişinin veya üçüncü hakem-bilirkişinin
ücret ve masrafları taraflarca yarı yarıya ödenir.
Zarar miktarının saptanması bu sözleşmede ve
mevzuatta mevcut hüküm ve şartları ve bunların ileri sürülmesini etkilemez.
B.4. Tazminatın Hesabı
Sigorta tazminatının hesabında sigortalı kıymetlerin
rizikonun gerçekleşmesi, anındaki tazmin değeri esas tutulur. Sigorta tazmin
değeri aşağıdaki şekilde hesaplanır.
Ticari emtiada, rizikonun gerçekleşmesinden bir
önceki iş günü piyasa alım fiyatı esas tutulur.
Fabrika ve imalathanelerde imal halinde bulunan
maddelerde, rizikonun gerçekleşmesinden bir iş günü önceki piyasa fiyatına göre
hammadde ve malzemenin satın alınması için ödenecek bedellere o güne kadar
yapılan imal masrafları ve genel giderlerden gereken payın eklenmesi suretiyle
hesaplanır. Ancak bu suretle saptanan tazmin değeri, hiçbir zaman bu maddelerin
mamüllerinin rizikonun gerçekleşmesinden bir işgünü önceki piyasa alım fiyatını
geçemez.
Ham ve mamul maddeler, fabrika ve imalathanelerin
ister içinde veya eklentisinde, ister diğer herhangi bir yerinde bulunsun bu
madde hükümleri bakımından ticari emtiadan sayılır.
Her türlü makine ve tesisat, alet-edevat ve
demirbaşlarda, yenilerinin satın alınması için ödenecek bedel esas tutulur.
Ancak, bu bedelden eskime ve aşınma ve başka sebeplerden ileri gelen kıymet
eksilmeleri düşüleceği gibi yenilerinin randıman ve nitelik farkları varsa bu
farklar da dikkate alınır.
Her türlü ev eşyası ve kişisel eşyada, yenilerinin
satın alınması için ödenecek bedel esas tutulur. Ancak bu bedelden, eskime ve
aşınma ve başka sebeplerden ileri gelen kıymet eksilmeleri indirilir.
Sigorta sözleşmesinin yapılması sırasında veya
sigorta süresi içinde; sigorta konusu kıymetin tazmin değeri sigorta ettiren ve
sigortacının mutabakatıyla seçtikleri bilirkişiler tarafından saptanır ve
taraflarca kabul olunursa bu değere taraflarca itiraz olunamaz.
Mutabakatlı değer esasıyla yapılacak sözleşmeler
için saptanacak değer listesi en çok bir yıllık sigorta süresi için geçerlidir.
Bilirkişi masrafı, sözleşmeyi mutabakatlı değer
esasıyla isteyen tarafa aittir. Ticari emtia üzerine mutabakatlı değer esasıyla
sözleşme yapılamaz.
Kıymetli evrakın değeri, hırsızlık gününden bir
evvelki günün borsa, yoksa piyasa veya rayiç fiyatına göre tesbit edilir.
Kıymetli evrakın iptal veya başka bir suretle
yerlerine ikamesi mümkün olduğu takdirde, tazmin edilecek bedel ikame
masraflarıdır. Paralarda, paranın nominal değeridir.
Sigortacının sorumluluğu; sigortalı şeylerin hepsi
için tek bir bedel öngörülmüş ise bu bedelle, sigortalı şeyler nitelikleri
bakımından madde veya gruplara ayrılmış ise bu madde ve gruplarla ilgili
bedellerle sınırlıdır.
B.5. Tazminatın Ödenmesi
Sigortalı kıymetler birden çok kez sigorta
edilmişse, tazminat miktarının yasa ve bu poliçe hükümlerine göre saptanmasından
sonra sigortacı payına düşen kısmı öder.
Sigortacı belirlenen tazminatı, rizikonun
gerçekleştiğini belirleyen bilgi ve belgelerin kendisine ulaşmasından itibaren
en geç 30 gün içerisinde sigortalıya ödemek zorundadır.
Sigortacı, parayı ve kıymetli evrakı aynen ikame
suretiyle de tazmin edebilir.
Ancak, hisse senedi ve tahvillerle diğer kıymetli
evrakta ikame masrafları söz konusu ise sigortalı ikame işlerini takip ederek bu
işlemin en kısa zamanda yapılmasını sağlar. Aksi takdirde doğacak zarardan
sigortalı sorumlu olacaktır.
Sigortalı veya sigorta ettiren hakkında soruşturma
açılmış ise bu soruşturmanın tamamlanmasına kadar sigortacı tazminat ödemesini
bekletebilir. Çalınmış olan şeyler kısmen veya tamamen bulunmuş ise, sigorta
ettiren veya sigortalı durumu derhal sigortacıya bildirmekle yükümlüdür.
Bulunma, tazminatın ödenmesinden önce olmuşsa,
sigorta ettiren bunları geri almak zorundadır.
Bulunma tazminatın ödenmesinden sonra olmuşsa,
sigortalı bulunan şeyin değerini ödeyerek ya geri alır ya da bulunan şeylerin
mülkiyetini sigortacıya devreder.
Geri alınma durumunda, bulunan şeylerde çalınma
dolayısıyla bir kıymet eksilmesi meydana gelmiş ise, sigortacı bu zararı ödemek
zorundadır.
B.6. Tazminat Hakkının Eksilmesi veya
Düşmesi
Sigortalı veya sigorta ettiren, rizikonun
gerçekleşmesi halindeki yükümlülüklerini yerine getirmez ve bunun sonucu zarar
miktarında bir artış olursa, sigortacının ödeyeceği tazminattan bu şekilde artan
kısım indirilir.
Sigortalı veya sigorta ettiren, rizikonun
gerçekleşmesine kasden sebebiyet verir veya zarar miktarını kasden artırıcı
eylemlerde bulunursa, bu poliçeden doğan talep hakları düşer.
B.7. Hasar ve Tazminatın
Sonuçları
Sigortacı, ödediği tazminat tutarınca hukuken
sigortalı yerine geçer. Sigortalı veya sigorta ettiren, sigortacının açabileceği
davaya yararlı ve elde edilmesi mümkün belge ve bilgileri vermeğe
zorunludur.
Sigorta edilmiş rizikonun gerçekleşmesi ile tam
hasar meydana geldiği takdirde sigorta teminatı sona erer. Kısmi hasar halinde,
sigorta bedeli, rizikonun gerçekleştiği tarihten itibaren, ödenen tazminat
tutarı kadar eksilir. Sigorta bedelinin madde veya gruplara ayrılmış olması
hallerinde de aynı yöntem uygulanır.
Sigorta bedelinin eksildiği hallerde, sigorta
ettirenin istediği tarihten itibaren gün esası ile prim alınmak suretiyle
sigorta bedeli eski miktarına yükseltilebilir.
Kısmi hasarlarda, taraflar sigorta sözleşmesini
feshetme hakkına sahiptir. Taraflar fesih hakkını ancak tazminat ödenmeden önce
kullanabilir. Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün
esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.
C- Çeşitli Hükümler
C.1. Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının
Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin Temerrüdü
Sigorta priminin tamamının, primin taksitle ödenmesi
kararlaştırılmışsa peşinatın (ilk taksit) akit yapılır yapılmaz ve en geç
poliçenin teslimi karşılığında ödenmesi gerekir. Aksi kararlaştırılmadıkça prim
veya peşinat ödenmediği takdirde poliçe teslim edilmiş olsa dahi sigortacının
sorumluluğu başlamaz ve bu husus poliçenin ön yüzüne yazılır. Sigorta ettiren
kimse, sigorta primini veya primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde
peşinatını, sigorta poliçesinin teslim edildiği günün bitimine kadar ödemediği
takdirde temerrüde düşer ve prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 30
gün içinde de ödemediği takdirde sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek
olmaksızın feshedilmiş olur. Prim ödenmemiş olmasına rağmen poliçenin teslimi
ile sigortacının sorumluluğunun başlayacağının kararlaştırıldığı hallerde, bu
bir aylık sürenin ilk onbeş gününde sigortacının sorumluluğu devam
eder.
Primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde,
taksitlerin ödeme zamanı, miktarı ve vadesinde ödenmemesinin sonuçları poliçe
üzerine yazılır veya poliçe ile birlikte yazılı olarak sigorta ettirene
bildirilir. Sigorta ettiren kimse, kesin vadeleri poliçe üzerinde belirtilen ya
da yazılı olarak kendisine bildirilmiş olan prim taksitlerinin herhangi birini
vade günü bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer. Sigorta ettiren,
prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 15 gün içinde ödemediği
takdirde sigorta teminatı durur. Rizikonun gerçekleşmemesi kaydıyla, teminatın
durduğu süre içinde prim borcunun ödenmesi halinde teminat durduğu yerden devam
eder. Sigorta teminatının durduğu tarihten itibaren 15 gün içerisinde prim
borcunun ödenmemesi halinde, sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın
feshedilmiş olur.
Poliçenin ön yüzüne yazılması kaydıyla, rizikonun
gerçekleşmesiyle henüz vadesi gelmemiş prim taksitlerinin sigortacının ödemekle
yükümlü olduğu tazminat miktarını aşmayan kısmı, muaccel hale gelir.
Bu madde uyarınca sigorta sözleşmesinin feshedilmiş
sayıldığı hallerde, sigortacının sorumluluğunun devam ettiği süreye tekabül eden
prim, gün esası üzerinden hesap edilerek fazlası sigorta ettirene iade edilir.
C.2. Sigortalı veya Sigorta Ettirenin
Sözleşme Yapıldığı Sırada Beyan Yükümlülüğü
Sigorta sözleşmesi, sigorta ettirenin teklifnamede,
teklifname yoksa poliçe ve eklerinde yazılı beyanına dayanılarak akdedilmiştir.
Sigorta ettirenin beyanı gerçeğe aykırı veya eksik
olması dolayısıyla, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla
yapmasını gerektirecek hallerde sigortacı, durumu öğrendiği tarihten itibaren
bir ay içinde sözleşmeden cayabilir veya sözleşmeyi yürürlükte tutarak aynı süre
içinde prim farkını talep edebilir.
Sigortalı veya sigorta ettiren, talep edilen prim
farkını kabul ettiğini sekiz gün içinde bildirmediği takdirde sözleşme
feshedilmiş olur.
Cayma veya feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar
geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.
Sigortalı veya sigorta ettirenin kasıtlı davrandığı
anlaşıldığı takdirde sigortacı, riziko gerçekleşmiş olsa bile sözleşmeden
cayabilir, tazminatı ödemez ve prime hak kazanır.
Sigortalı veya sigorta ettirenin kasdı bulunmadığı
durumlarda rizikonun, sigortacı durumu öğrenmeden önce veya sigortacının
cayabileceği ve feshedebileceği ya da caymanın veya feshin hüküm ifade etmesi
için geçecek sürede gerçekleşmesi halinde, sigortacı tazminatı tahakkuk
ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki orana göre öder.
Süresinde kullanılmayan cayma veya prim farkını
talep etme hakkı düşer.
C.3. Sigorta Ettirenin Sigorta Süresi İçinde
İhbar Yükümlülüğü ve Sonuçları
Sigorta ettiren, sigortacının izni olmadan
sözleşmenin yapılmasından sonra sigortalı kıymetlerin bulunduğu yerde ya da
kullanış tarzında, teklifnamede, teklifname yoksa poliçe ve eklerinde
belirtilene nazaran değişiklik yaptığı takdirde, bu durumu sigortacıya sekiz gün
içinde bildirmekle yükümlüdür.
Değişiklik, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya
daha ağır şartlarla yapmasını gerektiren hallerden ise, sigortacı sekiz gün
içinde sözleşmeyi fesheder yahut prim farkını talep etmek suretiyle sözleşmeyi
yürürlükte tutar.
Sigorta ettiren, talep edilen prim farkını kabul
ettiğini sekiz gün içinde bildirmediği takdirde sözleşme feshedilmiş olur.
Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin
primi, gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.
Süresinde kullanılmayan fesih veya prim farkını
talep etme hakkı düşer.
Sigortalı kıymetlerin bulunduğu yerlerin veya
kullanma şeklinin, teklifname teklifname yoksa poliçe ve eklerinde belirtilene
nazaran değiştirildiğini öğrenen sigortacı, sigorta sözleşmesinin yürürlükte
kalmaya devam etmesine razı olduğunu gösteren bir harekette bulunursa fesih
hakkı düşer.
Değişiklik, rizikoyu hafifletici nitelikte ve daha
az prim ödenmesini gerektirir hallerden ise sigortacı, bu değişikliğin yapıldığı
tarihten sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre için gün esasına göre
hesap edilecek prim farkını sigorta ettirene geri verir.
Sigortacının sözleşmeyi bu değişiklere göre
yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektiren hallerde:
a) Sigortacı durumu öğrenmeden önce,
b) Sigortacının fesih ihbarında bulunabileceği süre
içinde,
c) Fesih ihbarının hüküm ifade etmesi için geçecek
süre içinde,
riziko gerçekleşirse, sigortacı, tazminatı tahakkuk
ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki orana göre öder.
C.4. Birden Çok Sigorta
Sigortalanmış şeyler üzerine sigorta ettiren başka
sigortacılarla aynı rizikolara karşı ve aynı süreye rastlayan başka sigorta
sözleşmesi yapacak olursa, bunu tüm sigortacılara derhal bildirmekle yükümlüdür.
Sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren 8 gün
içinde sözleşmeyi feshedebilir. Süresinde kullanılmayan fesih hakkı düşer.
C.5. Menfaat Sahibinin veya Zilyedlik
Durumunun Değişmesi
Sözleşme süresi içinde, menfaat sahibinin veya
zilyedlik durumunun değişmesi halinde (ölüm hali hariç) sigorta sözleşmesi
münfesih olur.
Ölüm halinde ise, sigorta ettiren ve sigortanın
varlığını öğrenen yeni hak sahibi durumu 15 gün içinde sigortacıya bildirmekle
yükümlüdür.
Sigortacı değişikliği, yeni hak sahibi de sigortanın
mevcudiyetini öğrendiği tarihten itibaren 8 gün içinde sözleşmeyi feshedebilir.
Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin
primi, gün esası üzerinden hesap edilir ve fazlası yeni hak sahibine geri
verilir.
Süresinde kullanılmayan fesih hakkı düşer.
Sigortalı kıymetlerin maliğinin değişmesi anında
ödenmesi gerekli prim borçlarından, sigorta ettiren ile fesih hakkını
kullanmayan yeni hak sahibi müteselsilen sorumludur.
Sigortalı kıymetlerin şeylerin sahibinin ölümüyle,
varsa ödenecek prim borcundan kanuni varisleri sorumludur veya iade edilecek
primi alma hakkı sigortalının kanuni varislerine aittir.
C.6. Sigortalı Yerde Değişiklik
Sigortalı kıymetlerin kısmen veya tamamen yeri
değiştiğinde C.3. maddesi hükümleri uygulanır.
C.7. İhbarlar
Sigortalının veya sigorta ettirenin bildirimleri
sigorta şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye,
noter eliyle veya taahhütlü mektupla yapılır.
Sigortacının bildirimleri de sigortalının veya
sigorta ettirenin poliçede gösterilen adresine veya bu adres değişmişse son
bildirilen adresine aynı surette yapılır.
Taraflara imza karşılığında elden verilen mektup,
telgraf, teleks veya faks ile yapılan bildirimler de taahhütlü mektup
hükmündedir.
Sigortacı tarafından yapılan fesih ihbarı postaya
veya notere verildiği tarihten itibaren 15 gün sonra öğleyin saat 12:00'de,
sigorta ettiren tarafından yapılan fesih ihbarı ise postaya veya notere
verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat, 12:00'de hüküm ifade eder.
C.8. Ticari ve Mesleki Sırların Saklı
Tutulması
Sigortacı ve sigortacı adına hareket edenler bu
sözleşmenin yapılması dolayısıyla sigortalıya veya sigorta ettirene ait olarak
öğreneceği ticari ve mesleki sırların saklı tutulmamasından doğacak zararlardan
sorumludurlar.
C.9. Yetkili Mahkeme
Sigorta sözleşmesinden doğan anlaşmazlıklar
nedeniyle sigortacı aleyhine açılacak davalarda yetkili mahkeme, sigorta şirketi
merkezinin veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acentenin ikametgâhının
bulunduğu veya rizikonun gerçekleştiği yerdeki, sigortacı tarafından açılacak
davalarda ise davalının ikametgâhının bulunduğu yerdeki asliye ticaret
mahkemeleridir.
C.10. Zamanaşımı
Sigorta sözleşmesinden doğan bütün talepler iki
yılda zamanaşımına uğrar.
C.11. Özel Şartlar
Sözleşmeye bu genel şartlara aykırı olmamak kaydıyla
özel şartlar konulabilir.
Son Düzenleme Tarihi: 05 Eylül 2006
|
