|
HAYAT SİGORTALARI GENEL
ŞARTLARI
Yürürlük Tarihi: 1 Mart 1995
A. Sigortanın Kapsamı
A.1- Sigortalı, Sigorta Ettiren ve Lehdar
Hayatı üzerine sigorta sözleşmesi yapılan kişiye
"sigortalı", prim ödemek suretiyle sigortalının menfaatini sigortacı nezdinde
sigortalayan kişiye "sigorta ettiren" ve sigorta sözleşmesine taraf olmamakla
beraber lehine sigorta sözleşmesi yapılan ve rizikonun gerçekleşmesi halinde
kural olarak sigorta tazminatını sigortacıdan isteme hakkına sahip olana da
"lehdar" denir.
Sigortalı ile sigorta ettiren aynı şahıs olabileceği
gibi hayatta kalma şartıyla yapılan sigortalarda lehdar da aynı şahıs olabilir.
Bir kimsenin hayatı, ya o kimse veya onun bilgi ve
izni olmasa bile dilediği bir veya birkaç sigortacıya çeşitli bedellerle üçüncü
bir kişi tarafından sigorta ettirilebilir, şu kadar ki, üçüncü kişinin o
kimsenin hayatının devamında maddi veya manevi menfaatının bulunması sigortanın
geçerliliği için şarttır.
A.2- Sigortanın Konusu
Sigortacı, bu sigorta ile bir kimsenin belirli bir
süre içinde veya sözleşmede belirtilen şart ve haller içinde ölümü veya o
kimsenin sözleşmede belirtilen belli bir süreden fazla yaşaması ihtimalini ya da
her iki ihtimali beraber sigorta edebilir.
Ancak, küçüklerin, mahcurların veya mümeyyiz
olmayanların ölümünü şart koyarak sigorta etmek batıl, bunların hayatı üzerine
sigorta yapmak geçerlidir. Her iki halde de ölüm gerçekleşirse sigortalının ölüm
tarihindeki riyazi ihtiyatı ödenir.
Bu genel şartlara göre riyazi ihtiyat ödenmesi
gereken hallerde varsa kar payı da ödenir.
A.3- Sigorta Teminatı Dışında Kalan Haller
Aşağıdaki haller sigorta teminatı
dışındadır:
3.1- Sigortalı, sigortacıyı haberdar etmeksizin
ticari hava hatları üzerinde yolcu nakline ruhsatlı işletmelerin uçak veya
herhangi bir hava gemisinde ancak, yolcu sıfatıyla seyahat edebilir. Hayatı
sigortalanan kişinin ölümü yolcu sıfatı dışında havada yapılan yolculuklar
esnasında olursa, şirket yalnız riyazi ihtiyatı ödemekle yükümlüdür; ölüm
tazminatı ödenmez.
3.2- Sigortalı, intihar veya intihara teşebbüs
sonucunda öldüğü takdirde, sigortalının intiharı anında akli melekeleri ne
olursa olsun, sigortacı sigortanın o andaki riyazi ihtiyatını öder. Aksine bir
sözleşme ile süre kısaltılmış olmadıkça sigortalı aralıksız olarak en az üç yıl
devam etmiş bulunuyorsa, sigortacı sigorta teminatının tamamını ödemekle
yükümlüdür.
3.3- Sigortadan faydalanan kimse hayatı üzerine
sigorta yapmış olanı öldürmüş veya onun öldürülmesinde herhangi bir şekilde suç
ortaklığı etmişse sigorta bedelinden mahrum kalır ve bu bedel ölenin
mirasçılarına ait olur.
3.4- Aksi sözleşme ile kararlaştırılmadıkça, sigorta
savaş halinde geçerli değildir. Ancak, sigortalı savaş esnasında ve savaş
hareketleri dolayısıyla ölürse, ölüm tarihindeki riyazi ihtiyatlar, ödeme
tarihine kadar geçecek süreye ait teknik faizleriyle birlikte hak sahiplerine
ödenir.
3.5- Sigortalı, aksine bir sözleşme olmadığı sürece,
AIDS, nükleer, biyolojik ve kimyasal silah kullanımı veya nükleer, biyolojik ve
kimyasal maddelerin açığa çıkmasına neden olacak her türlü saldırı ve sabotaj
veya tedavi amaçlı olanlar hariç nükleer rizikolar sonucu ölürse, sigortacı,
yalnız riyazi ihtiyatı ödemekle yükümlüdür.
A.4- Sigorta Bedelinin Artırılması
Sigorta süresi içinde, sigorta ettirenin talebi ve
sigortacının da kabulü halinde sigorta bedeli artırılabilir.
Sigorta özel şartları gereği sigorta bedelini
kendiliğinden artıran haller hariç, sigorta ettiren teminat artışı talep
ettiğinde durumu sigortacıya yazılı olarak bildirmek ve sigortacının gerekli
gördüğü durumlarda yeni bir sağlık raporunu sigortacıya vermek zorundadır.
Sigorta bedelinin artırılması halinde yapılacak
beyanlar hakkında C.2 hükümleri uygulanır.
A.5- Sigortanın Başlangıcı ve Sonu
Sigorta, poliçede başlama ve sona erme tarihleri
olarak yazılan günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça Türkiye saati ile öğleyin
saat 12.00'de başlar ve öğleyin saat 12.00'de ve herhalükarda rizikonun
gerçekleşmesiyle sona erer.
A.6- Sigortanın Coğrafi Sınırı
Bu sigorta dünyanın her yerinde geçerlidir.
B. Rizikonun Gerçekleşmesi Halinde Hak Sahiplerinin
Yükümlülükleri
Hak sahipleri, rizikonun gerçekleştiğini öğrendiği
tarihten itibaren durumu beş gün içinde sigortacıya bildirmek zorundadırlar.
Hak sahipleri, poliçeden doğan haklarını talep
edebilmek için, aşağıdaki yazılı belgeleri, masrafı kendilerine ait olmak üzere
temin ederek sigortacıya verir.
a) Sigorta poliçesi, (kaybı halinde sigortalı veya
hak sahibinden alınacak imzalı beyan yeterlidir),
b) Nüfus idaresi tarafından verilecek tasdikli ve
vukuatlı nüfus kayıt örneği,
c) Gerekirse ölüm nedenini açıklayan doktor raporu
veya gömme izni,
d) Gaiplik halinde mahkemeden alınacak olan gaiplik
kararı,
e) Lehdar tayin edilmediği durumlarda veraset ilamı,
Sigortacı, vefat rizikolarında gerekirse tazminatı
kesinleştirmek için sağlık karnesi ile hastane durum raporunu da ayrıca
isteyebilir. Sigortacı talep halinde lehdar ya da sigorta ettirene tazminatın
ödenmesine ilişkin olarak aldığı belgeler karşılığında bir alındı belgesi vermek
zorundadır.
Bütün belgelerin sigorta şirketine verilmesinden
sonra sigortacı, sözleşme hükümlerine göre ödemesi gereken kesinleşmiş tazminatı
on gün içinde hak sahiplerine öder. Poliçenin bulunamadığı durumlarda şirket
kayıtları esas alınır.
Sadece, hayatta kalma şartıyla yapılmış olan
sözleşmelerde, sözleşmede belirtilen sürenin dolması nedeniyle yapılacak
ödemelerde sadece sigorta poliçesi ve onaylı nüfus suretinin verilmesi
yeterlidir.
C. Çeşitli Hükümler
C.l- Sigorla Priminin Ödenmesi ve
Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması
Sigorta priminin tamamı veya taksitle ödenmesi
kararlaştırılmış ise ilk taksit poliçenin tesliminde ve kalan taksitler de
poliçede belirtilen tarihlerde nakden ödenir.
Sigorta sözleşmesinin yapılmasına ilişkin
teklifnamenin sigorta şirketine ulaştığı tarihten itibaren 30 gün içinde ret
edilmemesi halinde, sigorta sözleşmesi yapılmış olur.
Teklifnamenin verilmesi sırasında alındı belgesi
karşılığında alınan para, teklifnamenin şirketçe kabul edilmesi halinde sigorta
ettirenin prim borcuna mahsup edilir.
Hayatı sigorta olunan kimse ilk primin ödenmesinden
önce ölmüş ise sigorta hükümsüzdür .
Bir yıldan uzun süreli hayat sigortalarında sigorta
ücretinin veya taksitlere bağlanmış olduğu takdirde herhangi bir taksitinin
vadesinde ödenmemesi halinde sigortacı, sigorta ettirenin kendisine bildirmiş
olduğu son ikametgah adresine taahhütlü mektupla veya noter kanalıyla ücret veya
taksitin bir ay içinde ödenmesini, aksi takdirde sigortanın feshedilmiş
olacağını ihtar eder. Bu sürenin sonunda sözkonusu ücret veya taksit ödenmemiş
ise sözleşme feshedilmiş olur.
Bir yıl ve daha kısa süreli hayat sigortalarında
ise, sigorta ettiren kimse primini veya taksitlere bağlanmış olduğu takdirde
herhangi bir taksitini vadesinde ödememesi halinde temerrüde düşer ve temerrüt
gününü takip eden on beş gün içerisinde dahi sigorta ettiren prim borcunu
ödemediği takdirde bu müddetin bitiminden itibaren onbeş gün süre ile sigorta
teminatı durur. Bu sürenin sonuna kadar prim ödenmediği takdirde sigorta
sözleşmesi herhangi bir ihtara gerek kalmadan feshedilmiş olur.
Sigorta primi önceden taraflarca belirlenen vadede
makbuz karşılığında ödenir. Poliçede belirtilmek kaydıyla PTT ve diğer
kişilerden alınacak primlerin ödendiğine dair belgeler sigorta şirketi makbuzu
ile eş değerdedir.
Aksine bir sözleşmeyle süre kısaltılmış olmadıkça üç
yıl geçmeden sigorta ettiren sigortadan cayar veya taahhüdüne uymazsa verdiği
primi veya bedeli sigortacıdan talep edemez.
İlk üç senenin primleri ödendikten sonra müteakip
primler ödenmeyecek olursa poliçe feshedilmez; Ancak, sigortacı re'sen madde C.5
hükümlerini uygular.
C.2- Sözleşmenin Yapılması Sırasındaki Beyan
Yükümlülüğü
2.1- Sigortacı, bu sözleşmeyi, gerek sigorta ettiren
gerekse bilgisinin olduğu hallerde hayatı sigorta edilenlerin ve temsilci
aracılığıyla sigorta yapılıyorsa temsilcinin de beyanını esas tutarak yapmıştır.
2.2- Gerek sigorta ettiren gerekse sigortalı ve
temsilci, sigorta sözleşmesinin yapılması sırasında kendisince bilinen ve
sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını
gerektirecek bütün halleri bildirmekle yükümlüdür. Bu yükümlülüğün ihlali
halinde, sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren bir ay içinde sözleşmeden
cayabilir veya sözleşmeyi yürürlükte tutarak sekiz gün içinde prim farkını talep
edebilir. Ancak, sigortacının bildirilmemiş, eksik veya yanlış bildirilmiş olan
hususları bilmesi veya ihbar etmemenin ya da yanlış ihbar etmenin kusura
dayanmaması halinde cayma caiz değildir. Bu durumda rizikonun kabul edildiğinden
daha yüksek olması nedeniyle daha fazla bir prim alınması gerekiyorsa sigortacı
durumu öğrendiği tarihten itibaren sekiz gün içinde prim farkını talep edebilir.
Sigorta ettiren, talep edilen prim farkını kabul
ettiğini sekiz gün içinde bildirmediği takdirde sözleşmeden cayılmış olur.
Ancak, prim farkının kabul edilmemesi nedeniyle sözleşmeden cayılması
sigortacının gerçeğe aykırı veya eksik beyanı öğrendiği tarihten itibaren bir
aylık süre içinde sözkonusudur.
Beyan yükümlülüğünün kasıtlı ihlalinde sigortacı
riziko gerçekleşmiş olsa bile sözleşmeden cayabilir ve prime hak kazanır.
Kastın sözkonusu olmadığı durumlarda riziko;
sigortacı durumu öğrenmeden önce veya sigortacının cayabileceği veya caymanın
hüküm ifade etmesi için geçecek süre içinde gerçekleşirse, sigortacı tazminatı o
tazminata ilişkin olarak tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi
gereken prim arasındaki orana göre öder.
2.3- Cayma veya prim farkını talep etme hakkı
süresinde kullanılmadığı takdirde düşer.
2.4- Sözleşme akdedilmesinden itibaren aralıksız
veya itirazsız olarak iki yıl süreyle yürürlükte kalmışsa artık sigortacı
sözleşmeden cayamaz ancak durumu öğrendiği tarihten itibaren sekiz gün içinde
prim farkını talep edebilir. Ancak, sigortalı talep edilen prim farkını kabul
etmezse rizikoya ilişkin olarak alınan prim ile alınması gereken prim arasındaki
oran çarpılır çıkan miktar tazminat olarak ödenir.
2.5- Eksik ve yanlış beyan fazla prim alınmasına
neden olmuşsa, fazla alınan miktar sigorta ettirene gün esası üzerinden iade
olunur.
C.3- Sigorta Süresi İçinde Beyan Yükümlülüğü
Sözleşmenin yapılmasından sonra, sigortacının izni
olmadan, rizikoya etki edebilecek hususlarda meydana getirilen değişikliklerin
sekiz gün içinde sigortacıya bildirilmesi gerekir .
Durumun sigortacı tarafından öğrenilmesinden sonra,
3.1- Değişiklik, sigortacının sözleşmeyi yapmaması
ya da daha ağır şartlarla yapmasını gerektiren hallerden ise,
Sigortacı sekiz gün içinde sözleşmeyi fesheder veya
prim farkını almak suretiyle sözleşmeyi yürürlükte tutar.
Sigorta ettiren talep edilen prim farkını kabul
ettiğİni sekiz gün içinde bildirmediği takdirde sözleşme feshedilmiş olur.
Ancak, prim farkının kabul edilmemesi nedeniyle sözleşmenin feshi sigortacının
değişikliği öğrendiği tarihten itibaren sekiz gün içinde sözkonusudur.
Süresinde kullanılmayan fesih veya prim farkını
talep etme hakkı düşer. Her ne şekilde olursa olsun değişikliği öğrenen
sigortacı, sigorta hükmünün devamına razı olduğunu gösterir bir harekette
bulunursa fesih hakkı düşer.
3.2- Değişiklik, rizikoyu hafıfletici nitelikte ve
daha az prim uygulanmasını gerektirir hallerden ise, sigortacı değişikliğin
yapıldığı tarihten itibaren dönem sonuna kadar geçecek süre için gün esasına
göre hesap edilecek prim farkını sigorta ettirene geri verir.
3.3- Sigortacının sözleşmeyi bu değişikliklere göre
yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektiren hallerde:
a) Sigortacı durumu öğrenmeden önce,
b) Sigortacının fesih ihbarında bulunabileceği süre
içinde,
c) Fesih ihbarının hüküm ifade etmesi için geçecek
süre içinde riziko gerçekleşirse, sigortacı tazminatı, o tazminata ilişkin
olarak tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki
orana göre öder.
C. 4- Sigortanın Tekrar Yürürlüğe Konulması
veya Eski Haline Dönüştürülmesi
Primin ödenmemesinden dolayı fesih veya tenzil
edilmiş olan sözleşme, ödenmeyen ilk primin vadesini izleyen altı ay içinde ve
birikmiş primler, her primin. vadesinden itibaren hesap edilecek kanuni gecikme
faiziyle birlikte sigorta ettiren tarafından bir defada ödenmek şartıyla tekrar
yürürlüğe konulur veya eski haline dönüştürülür.
Bu altı aylık süre geçtiği takdirde, sigortacı
isterse, masrafı sigorta ettirene ait olmak üzere sigortalıdan yeni bir muayene
isteyebilir. Muayene sonucu sigortanın devamı bakımından uygun görüldüğü ve
birikmiş primler yukarıda yazılı esaslar dahilinde ödendiği takdirde sigortacı
sözleşmeyi tekrar yürürlüğe koyar.
Sigortanın yeniden yürürlüğe girmesi esnasında
sigortalının hayatta bulunması şarttır. Sigortanın yeniden yürürlüğe konması
esnasında yapılacak beyanların gerçeğe aykırı olması halinde madde C.2 hükümleri
uygulanır.
C.5- Ücretsiz Sigorta (Tenzil)
Sigorta ettiren kimse, aksine bir sözleşmeyle süre
kısaltılmış olmadıkça en az üç yıllık primi ödedikten sonra sigortadan cayar
veya taahhüdüne uymaz ve de sigortayı satın alma (iştira) hakkını da kullanmaz
ise, sigortası prim ödenmesinden muaf bir sigorta haline çevrilmiş olur. Bu
takdirde sigorta bedeli poliçede ve tarife teknik esaslarında gösterildiği
şekilde indirilir.
C.6- Satınalma (İştira)
Sigortacı, aksine bir sözleşmeyle kısaltılmış
olmadıkça en az üç yıllık primi ödenmiş olan bir sigortayı, sigorta ettirenin
talebi üzerine ve sigorta poliçesinin geri verilmesi karşılığında poliçede
belirtilen şekilde satın almak zorundadır.
C. 7- Borç Verme (İkraz)
Sigortacı, aksine bir sözleşmeyle kısaltılmış
olmadıkça en az 3 yıllık primi ödenmiş sigortada, sigorta ettirenin talebi
üzerine ve poliçenin iadesi karşılığında sigorta poliçesi üzerinden ödünç para
vermek zorundadır.
Borcun faizleri, taraflarca kararlaşurılan vadelerde
ödendiği sürece sözleşme yürürlükte kalır. Faizler vadelerinde ödenmeyecek
olursa, sigortacı, sigorta ettirene bir ihbar mektubu göndererek borcunu işlemiş
faiz ve masraflarıyla üç ay içinde ödemeye davet eder. Borç bu süre içinde
ödenmez ise sigortacı re'sen iştira eder ve alacağını işlemiş faiz ve
masraflarıyla birlikte tahsil eder. Kalan miktar sigorta ettirene iade olunur.
C.8- Hak veya Borçların Devri -Menfaattarın
Değiştirilmesi
8.1- Bu sözleşmeden doğan hakların veya borçların
devri mümkündür .
8.2- Sigorta ettiren, sigortadan faydalanan kimseyi
sigortanın başlangıcında veya daha sonra tayin edebileceği gibi istediği zaman
değiştirme hakkına da sahiptir. Ancak, sigorta ettiren değiştirme hakkından
vazgeçtiğini poliçeye yazdırmakla birlikte poliçeyi lehdara teslim etmişse artık
o kişiyi değiştiremez.
C.9- Poliçenin Kaybı
Poliçenin kaybı halinde, şirkette bulunan ve sigorta
ettiren tarafından onaylanmış kayıt ve belgeler esas, kaybolan nüsha geçersiz
kabul edilerek yerine sigorta ettiren tarafından imza edilecek bir kayıp formu
karşılığında ikinci bir örnek poliçe verilir. Bu konuda yapılacak masraflar
sigorta ettirene aittir.
C.l0- Tebliğ ve İbbarlar
Sigortalı ve sigorta ettirenin bildirimleri, sigorta
şirketinin merkezine noter eliyle veya taahhütlü mektupla yapılır.
Sigortacının bildirimleri de sigorta ettirenin ve
sigortalının poliçede gösterilen adresine aynı surette yapılır. Bu adreslerin
değişmiş olması halinde ise, sigorta ettiren bunu sigorta şirketine bildirmek
zorundadır. Aksi takdirde sigortacı tarafından yapılacak tebligatın sigorta
ettirene ulaştırılmamış olmasından doğacak kanuni sonuçlar doğrudan doğruya
sigorta ettirene ait olur.
Taraflara imza karşılığında, elden verilen mektup
veya telgraf ile yapılan bildirimler de taahhütlü mektup hükmündedir.
C.11- Sigortalıya Ait Sırların Saklı
Tutulması
Sigortacı ve sigortacı adına hareket edenler bu
sözleşmenin yapılması dolayısıyla sigortalıya, sigorta ettirene ve lehdara ait
öğrenecekleri sırların saklı tutulmamasından doğacak zararlardan
sorumludurlar.
C.12- Yetkili Mahkeme
Bu sözleşmeden doğan uyuşmazlıklar nedeniyle sigorta
şirketi aleyhine açılacak davalarda yetkili mahkeme sigorta şirketi merkezinin
veya sigortalının ikametgahının bulunduğu, sigorta şirketince açılacak davalarda
ise davalının ikametgahının bulunduğu yerdeki ticaret davalarına bakmakla
görevli mahkemelerdir.
C.13- Zaman Aşımı
Sigorta sözleşmesinden doğan bütün talepler iki
yılda zamanaşımına uğrar.
C.14- Özel Şartlar
Sigorta sözleşmelerine, genel şartlara aykırı
düşmemek ve sigortalı aleyhine olmamak üzere özel şartlar konulabilir.
Son Düzenleme Tarihi: 11 Mayıs 2002
|
