ELEKTRONİK CİHAZ SİGORTALARI
GENEL ŞARTLARI
Yürürlük Tarihi: 15 Ocak 1989
Teminat Kapsamı
Madde 1-
Sigortacı bu poliçe ile bu poliçenin ayrılmaz cüzünü teşkil eden ekli
cetvelde cinsi, sayısı, yapım yılları, niteliği ve sigorta kıymetleri yazılı,
münferit ünite veya muhtelif birimler halinde belirtilmiş olan elektronik
makine, teçhizat veya bilgi işlem sistemlerinin deneme devresinden sonra normal
çalışır halde iken veya aynı işyerinde temizleme, bakım, revizyon ve yer
değiştirme esnasında veya dururken, önceden bilinmeyen ani ve beklenmedik her
türlü sebepten ve ezcümle;
a) İşletme personelinin veya üçüncü kişilerin
ihmali, kusuru, hatası, dikkatsizliği veya sabotajından,
b) Sigortalı
kıymetlerin bulunduğu mahallerde yapılan hırsızlık veya hırsızlığa
teşebbüsten,
c) Hatalı dizayn ve malzemeden,
d) Kısa devre, yüksek voltaj
ve endüksiyon akımının etkilerinden,
e) Yangın, yıldırım, her nev'i infilak
ve bunlar sebebiyle yapılan söndürme, yıkma ve kurtarma ameliyelerinden,
f)
Kavrulma, kararma, duman ve isden,
g) Deprem hariç fırtına, sel, seylap, yer
kayması, toprak çökmesi gibi tabii afetlerden,
h) Su ve rutubet etkisi ve
bunlardan doğan korozyon hasarlarından,
ı) İstisna edilmeyen diğer
hallerden,
husula gelen maddi ziya ve hasarların gerektirdiği tamirat
masrafları ve ikame bedellerini temin eder.
Aksine Sözleşme Yoksa Teminat Dışında Kalan
Haller
Madde 2- Aksine sözleşme yoksa aşağıdaki
haller sigorta teminatı dışındadır:
a) Teminatın kapsamına giren sebeplerden
ötürü meydana gelen ziya ve hasarların gerektirdiği nakliyenin en erken
yapılmasını sağlayacak mutad vasıtalar dışında kalan seri vasıtalarla yapılan
nakliye masrafları, fazla mesai ve tatil günleri ücret ve zamları,
b) Seyyar
ve taşınabilir elektronik cihazların poliçede yazılı sigortalı mahal dışında
kullanım ve sevkiyatları sırasındaki ziya ve hasarları,
c) Sigortalı
kıymetlerin deprem neticesindeki ziya ve hasarları,
d) Grev, lokavt,
kargaşalık ve halk hareketlerinin ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati
hareketlerin sebep olduğu bütün ziya ve hasarları,
e) Elektronik bilgi işlem
sistemlerinde (depo) kayıt edilen bilgiler dahil olmak üzere manyetik disk,
bant, kart ve düz metin formları ve benzeri harici bilgi ortamının fiziki
hasarları sonucu ziya ve hasarları,
f) Teminatın kapsamına giren sebeplerden
ötürü hasarlanan sigortalı kıymet yerine alternatif başka bir kıymetin
kullanılmasından doğacak artış iş ve çalışma masrafları,
g) Valf ve tüplerde
meydana gelecek ziya ve hasarları,
h) 3 üncü maddenin (m) bendinde
belirtilen zararlar hariç olmak üzere, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda
belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek
ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler
sonucunda meydana gelen zararlar.
Teminat Dışında Kalan
Haller
Madde 3- Aşağıdaki haller sigorta
teminatının dışındadır:
a) Harp, her türlü harp olayları, istila, yabancı
düşman hareketleri, çarpışma (harp ilan edilmiş olsun olmasın), iç harp,
ihtilal, isyan, ayaklanma ve bunların gerektirdiği inzibati ve askeri hareketler
sebebiyle meydana gelen bütün ziya ve hasarlar.
b) Herhangi bir nükleer
yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan veya bunlara
atfedilen sebeplerden husule gelen iyonlayıcı radyasyonların veya radyoaktivite
bulaşmalarının ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati tedbirlerin sebep
olduğu bütün ziya ve hasarlar (bu bentte geçen yanma deyimi kendi kendini idame
ettiren herhangi bir nükleer ayrışım ''fission'' olayını da
kapsayacaktır).
c) Kamu otoritesi tarafından sigortalı kıymet üzerinde
yapılacak tasarruflar sebebiyle meydana gelen bütün ziya ve hasarlar,
d)
Hangi sebepden husule gelirse gelsin her tür kar kaybı veya mali mesuliyetler,
e) Sigortalı kıymetlerin normal işlemesinden ve mutad kullanılmasından doğan
aşınma ve yıpranmalardan veya çürüme, paslanma, korozyon, erezyon ve
oksidasyondan, atmosferik vesair şartların sebebiyet verdiği tedrici
bozulmalardan,
f) Sigortalı kıymetlerin imalatçı ya da satıcılarının yasa
veya sözleşme gereği sorumlu olduğu ziya ve hasarlar,
g) Sigortanın
başlangıcında sigortalının veya temsilcilerinin bilgisi, haberi dahilinde
sigortalı kıymetler ve bulunduğu yerle ilgili mevcut kusur, eksiklik ve
bozuklukların sebep olduğu ziya ve hasarlar,
h) Sigortalı iken hasarlanan ve
bu hasar giderilmeden sigortalı kıymetin kullanılması neticesinden,
ı)
Sigortacının sorumluluğunu gerektiren bir ziya ve hasar ile ilgisi olmayan,
sigortalı ünitelerin fonksiyonlarını yerine getirmek için yapılan ayar, tamir ve
bakım masrafları,
j) Valf ve tüpler hariç sigorta, conta, kayış vesair gibi
değiştirilebilir parçalar ve yağlar veya kimyasal maddeler gibi belirli
sürelerde değiştirilmesi ve yenilenmesi mutad olan malzemelerde kullanılma
neticesinde meydana gelecek ziya ve hasarlar (Bu parça ve malzemeler sebebiyle
sigortalı diğer kıymetlerde meydana gelecek ziya ve hasarlar teminata
dahildir).
k) Sigortalı kıymetlerin boyalı, cilalı, ya da mineli dış
yüzeylerinde meydana gelebilecek sıyrık, çizik gibi estetik kusurlar (bu
kusurlar sebebiyle sigortalı diğer kıymetlerde meydana gelecek ziya ve hasarlar
teminata dahildir).
l) Sigortalının veya onun yerine kaim olan sorumlu
kişinin kasdından ve ağır kusurundan mütevellit maddi ziya ve hasarlar.
m)
3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu
eylemlerden doğan sabotaj sonucunda oluşan veya bu eylemleri önlemek ve
etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler
sonucu meydana gelen biyolojik ve/veya kimyasal kirlenme, bulaşma veya
zehirlenmeler nedeniyle oluşacak bütün zararlar.
Sigorta Bedeli ve
Ayarlanması
Madde 4- Bu poliçe ile bu poliçenin
ayrılmaz cüzünü teşkil eden ekli cetvelde vasıfları belirtilen sigortalı
kıymetlerin sigorta bedelleri, bu kıymetlerin (var ise nakliye, montaj, gümrük,
resim, vergi, harç ve masrafları dahil) yeni ikame bedellerine eşit olacaktır.
Hasar anında herhangi bir ünite veya birimin bu şekilde hesaplanacak yeni ikame
bedeli sigorta bedelinden fazla bulunacak olursa, hasarın bu farka tekabül eden
nisbetteki kısmını sigortalı deruhte edecektir.
Sigortalı kıymetlerin sigorta
bedellerinin yeniye göre (ikame) kıymetlerinden fazla veya eksik olduğu hasardan
önce tesbit edilecek olursa, ıttıla tarihinden itibaren 15 gün içerisinde gün
esası üzerinden bir ayarlama yapılır ve fazla veya eksik ödenmiş prim farkları
iade veya tahsil edilir.
Sigortanın Başlangıcı ve Sonu
Madde 5-
Sigorta, poliçede başlama ve sona erme tarihleri olarak yazılan
günlerde, aksi kararlaştırılmadıkça, Türkiye saati ile öğleyin saat 12.00'de
başlar ve öğleyin saat 12.00'de sona erer.
Sigorta Ettirenin Beyan Yükümlülüğü
Madde 6- Sigortacı, bu sigortayı sigorta ettirenin
rizikonun hakiki durumunu bildirmek üzere teklifname, poliçe ve eklerinde yazılı
beyanına dayanarak kabul etmiştir.
Sigorta ettirenin beyanı hakikate aykırı
veya eksik ise, sigortacının sözleşmeyi yapmamasını veya daha ağır şartlarda
yaprnasını gerektirecek hallerde:
a) Sigorta ettirenin kasdı varsa, sigortacı durumu
öğrendiği tarihten itibaren bir ay içinde sözleşmeden cayabilir veya prim
farkını almak suretiyle akdi yürürlükte tutar. Cayma halinde sigortacı prime hak
kazanır. Riziko gerçekleşmiş ise tazminatı ödemez.
b) Sigorta ettirenin
kasdı yoksa, sigortacı durumu öğrendiği tarihten itibaren 1 ay içinde sözleşmeyi
fesheder veya prim farkını almak suretiyle akdi yürürlükte tutar.
Sigorta
ettiren talep edilen prim farkını kabul etmediğini 15 gün içinde bildirdiği
takdirde akit feshedilmiş olur.
Sigortacı tarafından iadeli taahhütlü
mektupla veya noter vasıtası ile yapılan fesih ihbarı sigortalının tebellüğ
tarihini takip eden 5. iş günü saat 12.00'de, sigorta ettiren tarafından yapılan
fesih ihbarı ise postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin
saat 12.00'de hüküm ifade eder.
Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen
sürenin primi, sözleşmenin sigortacı tarafından feshi halinde gün esası, sigorta
ettiren tarafından feshi halinde ise kısa müddet esası üzerinden hesap edilir ve
fazlası geri verilir.
c) Cayma, fesih veya prim farkını talep etme hakkı,
süresinde kulIanılmadığı takdirde düşer.
d) Sigorta ettirenin kasdı
bulunmadığı hallerde riziko:
a- Sigortacı durumu öğrenmeden önce veya,
b- Sigortacının fesih ihbarında bulunabileceği süre veyahut,
c- Bu
ihbarın hüküm ifade etmesi için geçecek süre içinde gerçekleşirse, sigortacı
tahakkuk ettirilen prim ile tahakkuk ettirilmesi gereken prim arasındaki nisbet
dairesinde tazminattan indirim yapar.
Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğü ve
Sonuçları
Madde 7- Akdin yapılmasından sonra
sigortalı kıymetin teklifname, poliçe ve eklerinde beyan olunan yeri veya hali
sigortacının muvafakati olmadan değiştirildiği takdirde, sigorta ettiren, bu
değişikliği:
a) Kendisi tarafından veya açık veya zımni rızası
ile bir başkası tarafından yapılmış ise derhal,
b) Açık veya zımni rızası
olmadan başka bir şahıs tarafından yapılmış ise durumu öğrenir öğrenmez,
ve
her iki halde de en geç 8 gün içinde sigortacıya ihbarla yükümlüdür.
Sigortacı değişikliği öğrendiği tarihten itibaren, bu değişiklik sözleşmeyi
yapmamasını veya daha ağır şartlarla yapmasını gerektiriyorsa 8 gün içinde:
1. Sözleşmeyi fesheder veya,
2. Prim farkını talep etmek suretiyle akdi
yürürlükte tutar.
Sigorta ettiren, talep edilen prim farkını kabul
etmediğini 8 gün içinde bildirdiği takdirde akit, feshedilmiş olur.
Sigortacı tarafından iadeli taahhütlü mektupla veya noter vasıtası ile
yapılan fesih ihbarı sigortalının tebellüğ tarihini takip eden 5. iş günü saat
12.00'de sigorta ettiren tarafından yapılan fesih ihbarı ise postaya veya notere
verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade eder.
Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, sözleşmenin
sigortacı tarafından feshi halinde gün esası, sigorta ettiren tarafından feshi
halinde ise kısa müddet esası üzerinden hesap edilir ve fazlası geri verilir.
Süresinde kullanılmayan fesih veya prim farkını talep etme hakkı düşer.
Sigortalı kıymetin teklifname, poliçe ve eklerinde beyan olunan yerinin veya
halinin değiştiğini öğrenen sigortacının, sigorta primini tahsil etmek gibi
sigorta sözleşmesinin aynen devamına razı olduğunu gösteren bir harekette
bulunması halinde fesih hakkı düşer.
Sigortalı kıymetin yer ve halinde
rizikoyu ağırlaştırıcı değişiklikleri, sigorta ettiren ihbar süresi içerisinde
kasden bildirmemişse, ihbar süresinden sonra gerçekleşen hasarlara ait tazminat
hakkı düşer; ihbar yükümlülüğüne riayetsizlik kasıtlı değilse alınan primle
alınması gereken prim arasındaki orantıya göre tazminattan indirim
yapılır.
Değişikliğin rizikoyu hafıfletici mahiyette olduğu ve daha az prim
tatbikini gerektirdiği anlaşılır ise, bu değişikliğin yapıldığı tarihten
sözleşmenin sona ermesine kadar geçecek süre içinde gün esasına göre bulunacak
prim farkı sigorta ettirene geri verilir.
Bu madde hükümleri sigortalıya da
aynen uygulanır.
Mülkiyet
Değişikliği
Madde 8- Sigortalı kıymetin
mülkiyetinde bir değişiklik olduğu takdirde, sigortanın hükmü devam eder ve
sigortalının poliçeden doğan hak ve borçları, yeni hak sahiplerine intikal eder.
Bu takdirde sigorta ettiren ve sigortanın mevcudiyetini öğrenen yeni hak sahibi,
devir keyfiyetini 15 gün içinde sigortacıya bildirmekle yükümlüdür. Bu
yükümlülük yerine getirilmez ise sigortacı sorurnluluktan kurtulur.
Sigortacı değişikliği; yeni hak sahibi de sigortanın mevcudiyetini öğrendiği
tarihten itibaren 8 gün içinde sigortayı feshedebilir.
Süresinde
kullanılmayan fesih hakkı düşer.
Poliçenin sigortacı tarafından feshi
halinde, sigortacı tarafından iadeli taahhütlü mektupla veya noter vasıtası ile
yapılan fesih ihbarı sigortalının tebellüğ tarihini takip eden 5. iş günü saat
12.00'de, yeni hak sahibi tarafından feshi halinde, fesih ihbarının postaya veya
notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin saat 12.00'de hüküm ifade
eder.
Feshin hüküm ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, sözleşmenin
sigortacı tarafından feshi halinde gün esası, yeni hak sahibi tarafından feshi
halinde ise kısa müddet esası üzerinden hesap edilir ve fazlası yeni hak
sahibine geri verilir.
Sigortalı kıymetin malikinin değişmesi anında mevcut
prim borçlarından sigorta ettiren, fesih hakkını kullanmayan yeni hak sahibi ile
birlikte sorumludur. Sigorta ettiren ölümü halinde, bu sigortadan doğan bütün
hak ve borçlar olduğu gibi yeni hak sahiplerine intikal eder.
Sigorta Priminin Ödenmesi, Sigortacının
Sorumluluğunun Başlaması ve Sigorta Ettirenin
Temerrüdü
Madde 9-Sigorta priminin tamamının,
primin taksitle ödenmesi kararlaştırılmışsa peşinatın (ilk taksit) akit yapılır
yapılmaz ve en geç poliçenin teslimi karşılığında ödenmesi gerekir. Aksi
kararlaştırılmadıkça, prim veya peşinat ödenmediği takdirde poliçe teslim
edilmiş olsa dahi sigortacının sorumluluğu başlamaz ve bu husus poliçenin ön
yüzüne yazılır. Sigorta ettiren kimse, sigorta primini veya primin taksitle
ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde peşinatını, sigorta poliçesinin teslim
edildiği günün bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer ve prim borcunu
temerrüde düştüğü tarihi takip eden 30 gün içinde dahi ödemediği takdirde
sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın feshedilmiş olur. Prim
ödenmemiş olmasına rağmen poliçenin teslimi ile sigortacının mesuliyetinin
başlayacağının kararlaştırıldığı hallerde, bu bir aylık sürenin ilk 15 gününde
sigortacının sorumluluğu devam eder.
Primin taksitle ödenmesi kararlaştırıldığı takdirde,
taksitlerin kesin ödeme zamanı, miktarı ve vadesinde ödenmemesinin sonuçları
poliçe üzerine yazılır veya poliçe ile birlikte yazılı olarak sigorta ettirene
bildirilir. Sigorta ettiren kimse, kesin vadeleri poliçe üzerinde belirtilen ya
da yazılı olarak kendisine bildirilmiş olan prim taksitlerinin herhangi birini
vade günü bitimine kadar ödemediği takdirde temerrüde düşer. Sigorta ettiren,
prim borcunu temerrüde düştüğü tarihi takip eden 15 gün içinde ödemediği
takdirde sigorta teminatı durur. Rizikonun gerçekleşmemesi kaydıyla, teminatın
durduğu süre içinde prim borcunun ödenmesi halinde teminat durduğu yerden devam
eder .Sigorta teminatının durduğu tarihten itibaren 15 gün içerisinde prim
borcunun ödenmemesi halinde, sigorta sözleşmesi hiç bir ihtara gerek olmaksızın
feshedilmiş olur.
Poliçenin ön yüzüne yazılması kaydıyla, rizikonun
gerçekleşmesiyle henüz vadesi gelmemiş prim taksitlerinin sigortacının ödemekle
yükümlü olduğu tazminat miktarını aşmayan kısmı, muaccel hale gelir .
Bu madde uyarınca sigorta sözleşmesinin feshedilmiş
sayıldığı hallerde, sigortacının sorumluluğunun devam ettiği süreye tekabül eden
prim gün esası üzerinden hesap edilerek fazlası sigorta ettirene iade edilir.
Sigortalının Poliçenin Yürürlüğü Esnasındaki
Yükümlülükleri
Madde 10- Sigortalı, sigorta konusu
kıymetlerin emniyeti ve koruması için, sigortalı değilmiş gibi, gerekli ihtimamı
göstermekle yükümlüdür.
Sigortalı, sigorta konusu kıymetleri normal bakımlı
ve işler halde bulundurmak için gerekli makul tedbirleri almaya, imalatçı
firmanın kullanma talimatında belirtilen kullanma, kontrol ve bakım esaslarına
uymaya, kabul olunan teknik ölçülerden aşırı yüklemeleri önlemeye, idari
mercilerin mer'i nizam ve talimatlarına ve bilhassa bunlardan sigortalı
kıymetlerin çalıştırılmasına ve kontroluna tealluk edenlere tamamiyle riayet
etmeye mecburdur.
Sigortacı yetkili memurları vasıtasıyla gerektiğinde
sigorta konusu kıymetleri teftiş ve kontrola yetkili olup, sigortalı da bu
kontrollara müsaade ve yardım etmek ve sigortacının önereceği makul tedbirleri
almakla yükümlüdür.
Hasar Vukuunda Sigortalının
Yükümlülükleri
Madde 11- Sigortalı, hasar vukuunda
aşağıdaki hususları yerine getirmekle yükümlüdür:
a) Hasarın vukuunu
öğrendiği tarihten itibaren en geç 5 gün içinde sigortacıya ihbar etmek,
b)
Sigortalı değilmişcesine gerekli kurtarma ve koruma tedbirlerini almak ve bu
maksatla sigortacı tarafından verilen talimata elinden geldiği kadar
uymak,
c) Hasarın sebebi ile hangi hal ve şartlar altında vukua geldiğini
tayine ve ziya ve hasar miktarıyla delilleri tespite yararlı ve sigortalı için
sağlanması mümkün gerekli bilgi ve belgeleri (aslı veya kendisi tarafından
tasdikli sureti veyahut fotokopisi) sigortacının talebi üzerine gecikmeksizin
vermek ve rücu hakkını kullanılmasına yararlı sigortalı için sağlanması mümkün
gerekli bilgi ve belgeleri temin ve muhafaza etmek,
Şu kadar ki, sigortalı
yukarıdaki hükümler dairesinde sigortacıyı haberdar ettikten sonra işletrnenin
faaliyetinin aksamaması amacıyla küçük çaptaki tamirleri (ayrıca tamir ihbarında
bulunmak kaydiyle sigortacının yetkili elemanlarının gelmesini beklemeden)
yaptırabilir.
Sigortacı, hasar ihbarını aldıktan sonra 7 gün içerisinde
eksperini hasar yerine göndermediği takdirde, sigortalı herhangi bir kayda bağlı
olmaksızın hasarlı kısmın tamirine başlayabilir.
d) Ziya ve hasarın tahmini
miktarını belirtir bir tazminat beyannamesini makul ve muhik bir süre içinde
sigortacıya vermek,
e) Zaruri haller dışında hasar konusu yer veya mallarda
bir değişiklik yapmamak,
f) Tazminat yükümlülüğü ve miktarı ile rücu
haklarının tesbiti için sigortacının yetkili kıldığı temsilcilerinin sigortalı
yer veya mallarda ve bunlarla ilgili belgeler üzerinde yapacakları araştırma ve
incelemelere müsaade etmek,
g) Sigortalı kıymetlerin çalınması halinde durumu
öğrenir öğrenmez derhal zabıtaya bildirmek ve alacağı zaptı sigortacıya ibraz
etmek,
h) Sigorta konusu ile ilgili başkaca sigorta sözleşmeleri varsa
bunları sigortacıya bildirmek.
Tazminat Hakkının Eksilmesi veya
Düşmesi
Madde 12-
a) Sigortalı, hasar
vukuundaki yükümlülüklerini yerine getirmez ve bunun sonucu ziya ve hasar
miktarında bir artış olursa sigortacının ödeyeceği tazminattan bu suretle artan
kısım indirilir.
b) Sigortalı, rizikonun tahakkukuna kasten sebebiyet verir
veya ziya ve hasar miktarını kasten artırıcı fiillerde bulunursa, bu poliçeden
doğan hakları düşer.
Hasarın Tesbiti
Madde
13- Bu poliçe ile sigortalı kıymetlerde meydana gelen ziya ve hasarın
miktarı taraflarca uyuşularak tesbit edilir. Taraflar uyuşamadıkları takdirde,
ziya ve hasarın miktarı bu sahada mütehassıs mühendisler veya teknisyenler
arasından seçilecek ve hakem-bilirkişi diye adlandırılan bilirkişiler
tarafından, aşağıdaki hükümlere tabi olmak üzere tesbit edilir:
a) İki taraf
tek hakem-bilirkişi seçiminde anlaşamadıkları takdirde, taraflardan her biri
kendi hakem-bilirkişisini tayin eder ve bu hususu noter eliyle diğer tarafa
bildirir.
Taraf hakem-bilirkişileri tayinlerinden itibaren 7 gün içerisinde
ve incelemeye geçmeden evvel, bir üçüncü tarafsız hakem-bilirkişi seçerler ve
bunu bir tutanakla tesbit ederler. Üçüncü hakem-bilirkişi, ancak taraf
hakem-bilirkişilerinin anlaşamadıkları hususlarda anlaşamadıkları hadler
dahilinde kalmak ve daha münhası olmak kaydiyle karar vermeye
yetkilidir.
Üçüncü hakem-bilirkişi kararını müstakil bir rapor halinde
verebileceği gibi, diğer hakem-bilirkişilerle birlikte bir rapor halinde de
verebilir. Hakem- bilirkişi raporları taraflara aynı zamanda tebliğ edilir.
Hakem-bilirkişi raporlarının beher ünite için tesbit edilecek ziya ve hasar
miktarlarından başka -hasann belli veya muhtemel sebebini- hasarlı kıymetlerin
hasardan bir gün önceki gerçek değeri ile yenileme değerini, tamir veya başka
hususlar için faydalanılabilecek enkazın durumunu ve değerini de ihtiva etmesi
gereklidir.
b) Taraflardan herhangi biri diğer tarafca yapılan tebliğden
itibaren 15 gün içerisinde hakem-bilirkişisini tayin etmez, yahut taraf
hakem-bilirkişileri üçüncü hakem-bilirkişisinin seçimi hususunda 7 gün
içerisinde anlaşamazlar ise, taraf hakem-bilirkişisi veya üçüncü
hakem-bilirkişi, taraflardan birinin talebi üzerine hasar mahallindeki ticaret
davalarına bakmaya yetkili mahkeme başkanı tarafından tarafsız ve mütehassıs
şahıslar arasından seçilir.
c) Her iki taraf, üçüncü hakem-bilirkişisinin -bu
şahıs ister taraf hakem-bilirkişilerince, ister yetkili mahkeme başkanı
tarafından seçilecek olsun- sigortacının veya sigortalının ikamet ettiği veya
hasarın meydana geldiği mahal dışından seçilmesini isteme hakkını haizdirler ve
bu isteğin yerine getirilmesi gereklidir.
d) Hakem-bilirkişiler, ölür,
vazifeden çekilir veya reddedilir ise, ayrılan hakem-bilirkişi yerine yenisi
aynı usule göre seçilir ve tesbit muamelesine kaldığı yerden devam edilir.
Sigortalının ölümü, tayin edilmiş bulunan hakem-bilirkişinin vazifesini sona
erdirmez. İhtisas yokluğu sebebiyle hakem-bilirkişilere yapılacak itiraz, bu
şahısların öğrenildiği tarihten itibaren 7 gün içerisinde yapılmadığı takdirde,
itiraz hakkı düşer.
e) Hakem-bilirkişiler incelemelerinde tamamen
serbesttirler. H.U.M.K.'nun ve diğer mevzuatın hükümleri ile de bağlı
değildirler.
f) Ziya ve hasar miktarının tesbiti zımnında mevcut sigortalı
malın ve değerinin tesbitine yarıyacak kayıt ve belgeleri isteyebilir ve hasar
mahallinde incelemede bulunabilirler.
g) Hakem-bilirkişi veya
hakem-bilirkişiler, yahut üçüncü hakem-bilirkişisinin ziya ve hasar miktarı
hususunda verecekleri kararlar kesindir, tarafları bağlar. Eğer ziya ve hasar
miktarı taraflarca tesbit edilmemişse bir hakem-bilirkişi kararına dayanmadan
sigortacıdan tazminat talep ve dava edilemez. Hakem-bilirkişi kararlarına ancak,
karar, ilk bakışta anlaşılır, yani aşikar olarak hakiki durumdan önemli bir
şekilde farklı ise itiraz edebilir ve bunların iptali raporun tebliği tarihinden
itibaren bir hafta içinde hasar mahallindeki ticaret davalarına bakmaya yetkili
mahkemeden istenebilir.
h) Taraflar tazminat miktarı hususunda
anlaşamadıkça, alacak ancak hakem-bilirkişi kararı ile muaccel olur ve zaman
aşımı kesin raporun taraflara tebliği tarihinden evvel işlemeye başlamaz. Meğer
ki hakem-bilirkişilerin tayini ise T.T.K.'nun 1292 maddesindeki ihbar müddeti
arasında 2 yıllık müddet geçmiş olsun.
i) Taraflar kendi
hakem-bilirkişilerinin ücret ve masraflarını öderler. Üçüncü
hakem-bilirkişisinin ücret ve masrafları taraflarca yarı yarıya ödenir.
j)
Ziya ve hasar miktannın tesbiti, teminat verilen rizikolar, sigorta bedeli,
sigorta değeri, aşkın ve menfaat değeri altında sigorta, sorumluluğun
başlangıcı, hak düşürücü ve hak azaltıcı sebepler hususunda bu poliçede ve
mevzuatta mevcut hüküm ve şartlara ve bunların ileri sürülmesine tesir etmez.
Tazminatın Hesabı
Madde
14- Ödenecek tazminatın miktarı aşağıda yazılı esaslar dahilinde tesbit
edilir:
Tamiri kabil hasar ve ziya (kısmi hasar) halinde:
a) Tazminat tutarı ikame olunan yedek parçaların yeni bedelleri, işçilik
masrafları var ise normal nakliye masrafları, sökme ve montaj masrafları,
gümrük, resim, vergi, harç ve masrafları dahil olmak üzere hasara uğrayan ünite
veya birimin hasardan hemen önceki hal ve şartlarına getirilmesi için gerekli
bedel ile sözleşmeye aksine hüküm konulmuş ise 2. maddenin (a), (b) ve (g)
fıkrasında yazılı ücret ve masrafların ilavesiyle bulunacak bedelden
ibarettir.
Tamirat dolayısıyla eski parça yerine yeni parça konulması
sebebiyle tazminattan indirme yapılmaz. Tekrar faydalanılması mümkün olan
parçaların (sovtaj) bedeli tazminattan indirilir.
b) Sigortalı kıymetlerden
birinin veya tamamının tam hasarı veya ziyaı halinde;
Tazminat tutarı,
sigortalı kıymetlerin hasar anındaki yeni kıymetinden eskime ve aşınma payının
ve kurtarılan değerlerin tenzili ve buna sökme masraflarının, var ise nakliye
gümrük, vergi, resim, harç ve masrafları ve montaj masrafları ile sözleşmeye
aksine hüküm konulmuş ise 2. maddenin (a), (b) ve (g) fıkrasında yazılı ücret ve
masrafların ilavesiyle bulunacak bedelden ibarettir.
Yukarıda (a) fıkrasında
belirtilen tamirat masrafları bu fıkrada yazılı olduğu üzere tesbit olunan
tazminat tutarına muadil veya bundan fazla ise sigortalı kıymet tam hasara
uğramış sayılır.
c) Her bir hasarda, poliçe ve eklerinde sigortalı
kıymetlerin hizalarında, yazılı muafiyet, yukarıda (a) ve (b) bendine göre
bulunacak tazminat tutarından indirilir.
d) Sigortacının sorumluluğu her
halde sigortalı kıymetlerin poliçe cetvelinde veya eklerinde hizalarında yazılı
sigorta bedeli ile sınırlıdır.
e) Sigortalı kıymetlerin poliçe cetvelinde
yazılı sigorta bedeli bu kıymetlerin ne varlığına ne de değerine delil ve karine
teşkil etmez. Bu bedel 4. maddeye göre hesaplanacak sigorta değerinden noksan
olduğu takdirde tazminat tutarı, sigorta bedeli ile sigorta değeri arasındaki
nisbete göre tesbit olunur.
f) Bu poliçe kapsamına giren herhangi bir hasar
diğer bir sigorta poliçesi ile de temin edilmiş bulunuyorsa müşterek sigorta
esasları uygulanır.
g) Muvakkat tamirat masrafları, nihai tamirat
masraflarının bir kısmını teşkil etmedikçe sigortalı tarafından deruhte edilir.
h) Hasarla ilgili olarak herhangi bir ilave veya ilave mahiyetinde tadilat
ve geliştirme masrafları bu poliçe kapsamına dahil değildir.
Tazminatın Ödenmesi
Madde 15- Sigortacı hasara uğramış sigortalı
kıymeti veya bunların hasarlı parçalarını tamir ve ikame edebileceği gibi
bunların bedelini nakden de ödeyebilir.
Sigortacı tazminat ödemelerini tamir
ve ikame ile ilgili fatura ve dökümanları gördükten sonra yapacaktır.
Hırsızlık neticesi meydana gelen ziya ve hasarlarda;
Tazminat, hırsızlık
iddiasının hakikate uygun olduğu hakkında kanaat istihsaline yarayan malumat ve
vesaikin sigortacıya verilmesinden itibaren bir ay sonra vacibüttediye olur.
Şayet, hak sahibi veya sigorta ettiren hakkında polis veya adli makamlarca
tahkikat açılmış ise, bu tahkikatın hitamına değin sigortacı tazminat tediyesini
tehir edebilir.
Tazminatın ödenmesini müteakip çalınan sigortalı kıymetlerin
tamamen veya kısmen ele geçirilmesi veya bunlar hakkında sigortalı tarafından
bilgi edinilmesi halinde sigortalı keyfiyeti yazılı olarak sigortacıya derhal
bildirmekle yükümlüdür.
Sigortalı, ele geçirilen sigortalı kıymetler
üzerindeki haklarını sigortacının talebi halinde ona devretmeye mecburdur. Ele
geçirilen sigortalı kıymetler tam değerleriyle tazmin edilmiş bulunuyorsa
sigortalı ya tazminatı iade etmek veya bunları sigortacının emrine amade
kılmakla yükümlüdür. Sigortalı bu husustaki kararını, sigortacı tarafından
yapılacak talep tarihinden itibaren iki hafta zarfında vermek mecburiyetindedir.
Sigortalı, kararını bu müddet zarfında vermediği takdirde, seçme hakkı
sigortacıya geçer.
Ele geçirilen sigortalı kıymetler değerlerinin bir kısmı
ile tazmin edilmiş bulunuyorsa, sigortalı tazminatı iade etmek suretiyle bunları
muhafaza edebilir.
Sigortacı tarafından yapılacak talep üzerine sigortalı,
bu kıymetleri muhafaza etmek istediğini iki hafta zarfında bildirmezse,
sigortalı kıymetler, sigortacı ile anlaşılarak açık arttırma yolu ile satılır ve
satış bedelinden satış masrafları indirildikten sonra kalan kısmından, ödediği
tazminat tutarına isabet eden miktar sigortacıya ait olur.
Ele geçirilen
sigortalı kıymetlerde çalınma dolayısıyla. bir kıymet eksilmesi vukua gelmişse
sigortacı bundan doğan zararı tazminle yukümludur.
Hasar ve Tazminatın
Sonuçları
Madde 16- Sigortacı ödediği tazminat
miktarınca hukuken sigortalı yerine geçer. Sigortalı ve sigorta ettiren
sigortacının ikame edebileceği davaya yararlı ve elde edilmesi mümkün belge ve
bilgileri vermeye mecburdur.
Temin edilen rizikonun gerçekleşmesi ile tam
hasar meydana geldiği takdirde sigorta teminatı sona erer. Kısmi hasar halinde,
sigorta bedeli hasar tarihinden itibaren ödenen tazminat miktarı kadar eksilir.
Sigorta bedeli poliçede muhtelif birimler (ünite veya gruplar) itibarıyla
ayrı ayrı gösterilmiş ve bu birimlerden (ünite veya gruplardan) biri veya
birkaçı tam hasara uğramış ise bu birimlere (ünite veya gruplara) ilişkin
sigorta teminatı, hasar tarihinde sona erer. Kısmi hasar halinde ise her birim
(ünite veya grup) için tesbit edilmiş olan sigorta bedeli hasar tarihinden
itibaren ödenen tazminat miktarı kadar eksilir.
Sigorta bedelinin eksildiği
hallerde hasar tarihinden itibaren gün esası üzerinden prim alınmak suretiyle
sigorta bedeli eski miktara çıkartılabilir.
Kısmi hasarlarda taraflar
sigorta sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir. Taraflar fesih hakkını ancak
tazminat ödenmeden önce kullanabilir.
Sigortacı tarafından iadeli taahhütlü
mektupla veya noter vasıtası ile yapılan fesih ihbarı sigortalının tebellüğ
tarihini takip eden 5. iş günü saat 12.00'de hüküm ifade eder ve feshin hüküm
ifade ettiği tarihe kadar geçen sürenin primi, gün esası üzerinden hesap edilir
ve fazlası geri verilir.
Sigorta ettiren, fesih hakkını kullandığı takdirde
bu fesih, ihbarın postaya veya notere verildiği tarihi takip eden gün öğleyin
saat 12.00'de hüküm ifade eder ve işlememiş sigorta süresine ait prim geri
verilmez.
Bırakma
Madde 17-
Aksine sözleşme yoksa hasarlı mal sigortacıya bırakılamaz.
ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
Vergi, Resim, Harç ve İdare
Masrafları
Madde 18- Sigorta sözleşmesine bedeline
veya primine ilişkin olarak kanunlara göre sigorta ettirene yüklenmiş veya
yüklenecek vergi, resim ve harçlar sigorta ettirenden alınır.
Tebliğ ve İhbarlar
Madde
19- Sigorta ettirenin veya sigortalının ihbar ve tebliğleri, sigorta
şirketinin merkezine veya sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye, noter
aracılığıyla veya taahhütlü mektupla yapılır.
Sigorta şirketinin ihbar ve
tebliğleri de sigorta ettirenin veya sigortalının poliçede gösterilen adresine,
bu adreslerin değişmiş olması halinde ise sigorta şirketinin merkezine veya
sigorta sözleşmesine aracılık yapan acenteye bildirilen son adresine aynı
surette yapılır.
Taraflara imza karşılığı olarak elden verilen mektup veya
telgrafla yapılan ihbar ve tebliğler de taahhütlü mektup hükmündedir.
Hasar
ihbarları veya tamire başlamaya ait ihbarların en seri yolla yapılması şarttır.
İhbar yapılmadan tamirat işlemine başlanmayacaktır.
Ticari ve Mesleki Sırların Saklı Tutulması
Madde 20- Sigortacı, sigortalıya ait öğreneceği
ticari ve mesleki sırların saklı tutulmamasından doğacak zararlardan sorumludur.
Yetkili Mahkeme
Madde
21- Bu poliçeden doğan ihtilaflar sebebiyle sigorta şirketi aleyhine
açılacak davalarda yetkili mahkeme, sigorta şirketi merkezinin veya sigorta
akdine aracılık yapan acentenin ikametgahının bulunduğu veya hasarın vukua
geldiği, sigorta şirketi tarafından açılacak davalarda ise, davalının
ikametgahının bulunduğu yerin ticaret davalarına bakmakla görevli mahkemesidir.
Zaman Aşımı
Madde 22-
Sigorta sözleşmesinden doğan bütün talepler 2 yılda zaman aşımına
uğrar.
Özel Şartlar
Madde 23- Bu genel
şartlara, varsa bunlara ilişkin klozlara aykırı düşmeyen özel şartlar
konulabilir.
Son Düzenleme Tarihi: 1 Temmuz 2006
